پژوهشی درباره موکت و هنر دست بلوچ

پژوهشی درباره موکت و هنر دست بلوچ،پژوهشهای صورت پذیرفته در زمینه پژوهش حاضر در دو گروه تألیفات داخلی و خارجی انجام شده است. درزمینه منابع خارجی بورکهارت در کتاب هنر مقدس در رابطه با سبک فرشهای عشایری گفته است که این فرشها بدوی است ولی ابتدایی نیست و دارای بیانی هوشمندانه است. در کتاب »گلیم های ایرانی« بیان نمودهاست که کردهای خراسان در دستبافتهای خود از طرحها، رنگها و فنون بسیار متنوع استفاده میکنند. همچنین قبایل دیگری با نژادهای متفاوت، چون افشارهای کالت، ترکمنها و بلوچها نیز در این ناحیه زندگی میکنند ( پژوهشی درباره موکت و هنر دست بلوچ  )  .

موکت

موکت و طایفه های عشایری

در حوزه تألیفات داخلی نیز در کتاب ایلها و طایفه های عشایری کرد ایران مکان سکونت اقوام کرد خراسان را شهرها و روستاهای خراسان رضوی و شمالی بیان نموده است و همچنین خراسان را مکان سکونت دستهای از اقوام کرد دانسته که در زمان صفویه به مرزهای شمالی کوچانده شده اند. ) در کتاب فرش سیستان قالی سیستان را یکی از اصیلترین انواع قالی در ایران معرفی نموده است و به مبانی شناسایی قالی سیستان ازجمله گره، رنگ و نقشه ای منطقه پرداخته است. در کتاب تاریخ فرش سیر تحول و تطور موکت و  فرش فرشبافی ایران به معرفی مختصری از بلوچهای خراسان و سیستان و بلوچستان پرداختهاست و استفاده ز رنگهای تیره و طرحهایی مانند سهقابی و سهبرگی را ازجمله طرحهای خاص بلوچهای سیستان معرفی نموده است.با عنوان بررسی نقش و رنگ در قالی سیستان« نقش و رنگ قالیهای سیستان را متأثر از شرایط اقلیمی، فرهنگی، تاریخی و همچنین بافت تصویری منطقه دانسته است و بیان شده است که بافندگان نقوش را با توجه به برداشتها، باورها و فرهنگ و قدمت این دیار بر روی بافته های خود به کار میگیرند.

موکت و چگونگی ریشه یابی نقوش

همچنین در مقاله خود با عنوان چگونگی ریشه یابی نقوش و طرحهای موجود بر روی موکت و فرشهای دستباف بر اساس مطالعات قوم باستان شناسی: مطالعه موردی منطقه سیستان« قوم باستان شناسی را یکی از راهبردهایی دانسته اند که باستان شناسان برای بازسازی رفتارهای گذشته اعم از رفتارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی از آن بهره میجویند و ازاین رو فرش دستباف را به عنوان یکی از هنرهایی که دارای اصالت و نوآوری است معرفی نموده اند. این مقاله با ارائه راهکارهای مناسب، چگونگی درک پیشینه نقوش موجود بر روی فرش دستباف این سرزمین را مطالعه کرده است.

موکت و  تأثر نقوش

ازاین رو مطالعات صورت پذیرفته در پژوهش پیش روی در رابطه با ساختارشناسی، تأثیرپذیری و تأثر نقوش در موکت و  دستباف های کردی و بلوچی سیستان و بلوچستان به همراه بیان وجوه افتراق و تشابه دارای نوآوری است. روش تحقیق این پژوهش از نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی میباشد که نتایج با رویکرد تطبیقی و به شیوه کیفی جزئی نگر به دست آمده است. در روند پژوهش روش جمع آوری اطالعات به دوصورت میدانی و کتابخانه ای بوده است. جمع آوری پیشینه تاریخی قالیبافی در هر دو منطقه کتابخانه ای میباشد و جمع آوری منابع تصویری کردی خراسان به لحاظ کمبود منابع در این زمینه به صورت میدانی است.

انتخاب جامعه آماری قالی ها و موکت ها ، به شیوه هدفمند و براساس میزان فراوانی و در دسترس بودن انجام شده است. به همین جهت با توجه به رویکرد تطبیقی در این پژوهش، تعداد قالیهای به دستآمده از مناطق کردنشین خراسان ۱۰ نمونه است و بلوچ ۱۰ نمونه و درمجموع ۲۰ نمونه میباشد که به عنوان جامعه آماری تهیه شده از قالیهای کردی خراسان و بلوچی سیستان در پژوهش حاضر موردمطالعه قرارگرفته است. در روند پژوهش به بررسی ساختار طرح و نقش قالیهای دو منطقه پرداخته شده تا بتوان به مطالعات تطبیقی دو حوزه و طبقه بندی نتایج حاصل از مطالعات دست یافت.  ( پژوهشی درباره موکت و هنر دست بلوچ  )  .